Tin tức
THUẾ CARBON LÀ GÌ?
Thuế Carbon là một công cụ chính sách quan trọng được sử dụng ở nhiều quốc gia trên thế giới nhằm kiểm soát phát thải khí nhà kính, đồng thời thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch.
1. Thuế carbon là gì?
Thuế carbon là một loại thuế môi trường đặc biệt, đánh vào lượng khí carbonic (CO2) do các hoạt động sản xuất và tiêu dùng tạo ra. Khi bị đốt cháy, các nguyên tử carbon tồn tạinguyên liệu hóa thạch như than, dầu, khí đốt,...chuyển hóa thành khí CO2 - Một trong những tác nhân khiến trái đất nóng lên và gây ảnh hưởng đến sự biến đổi khí hậu trên toàn cầu. Theo đó, cơ sở nền tảng của việc áp thuế carbon là đưa ra chi phí bổ sung cho mỗi tấn CO2 phát thải vào khí quyển.
2. Vai trò của thuế carbon trong giảm phát thải khí nhà kính
Vai trò cụ thể của thuế carbon chính là dựa trên các mục đích sau:
Là công cụ định giá phát thải
Thuế carbon giúp các quốc gia trên thế giới định giá phát thải, ngăn chặn các hoạt động khai thác, sử dụng và tiêu dùng năng lượng quá mức. Nhờ đó, nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế đã nhận thức được tầm quan trọng của việc hạn chế lượng khí nhà kính thải ra môi trường.
Là công cụ kinh tế hiệu quả, góp phần tạo nguồn thu cho ngân sách quốc gia
Thuế carbon tạo ra nguồn ngân sách đáng kể cho quốc gia. Nguồn thu đóng góp vào ngân sách nhà nước, được sử dụng để khuyến khích tăng trưởng xanh.
Thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp sử dụng năng lượng tái tạo
Việc đánh thuế carbon lên việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch làm tăng chi phí năng lượng. Về lâu dài, các chủ thể buộc phải đổi mới phương thức sủ dụng nhiên liệu, tiến tới sử dụng công nghệ thay thế và giảm sự phụ thuộc vào các nguồn nhiên liệu hóa thạch. Các quốc gia được thúc đẩy chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch hơn như nhiên liệu sinh khối.
Đạt mục tiêu tăng trưởng bền vững và ngăn chặn tình trạng nóng lên của Trái đất
Tuy ban đầu, thuế carbon có thể tạo ra áp lực tài chính đối với ngành công nghiệp sử dụng nhiên liệu hóa thạch nhưng nó cũng tạo ra những động lực cho doanh nghiệp thúc đẩy sự đổi mới nhằm tạo sự đột phá cho kinh tế. Chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch tạo nền nền kinh tế bền vững. Sau cùng là giảm lượng khí CO2 ra môi trường, giảm biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường sống.
3. Chính sách thuế carbon tại một số quốc gia trên thế giới
Tính đến tháng 6/2021, theo Ngân hàng Thế giới, có 35 quốc gia đã áp dụng thuế carbon, bao gồm Anh, Pháp, Nauy, Thụy Điển, Phần Lan, Nhật Bản, Ấn Độ, Singapore và một số quốc gia khác. Trong đó quốc gia đầu tiên thực hiện thuế carbon là Phần Lan vào năm 1990. Tính tới tháng 4/2021, mức thuế carbon ở quốc gia này lên tới 73.02 USD/tấn CO2.
Các quốc gia thuộc khối liên minh châu Âu như Đan Mạch, Pháp, Ai-len, Bồ Đào Nha, Thụy Sĩ, Anh cũng lần lượt đánh thuế. Thụy Điển đánh thuế cao nhất ở mức 129,89 USD cho mỗi tấn khí thải carbon. Na Uy là 87,61 USD/tấn CO2 và thấp nhất ở Ba Lan là 0.08 USD/tấn CO2. Nguồn thuế từ các chính phủ EU phân bổ nhằm nâng cao bảo hiểm cho người dân hoặc các chương trình phát triển hiệu quả năng lượng.
Tại khu vực thì Châu Á - Thái Bình Dương hiện đang dẫn đầu trong cuộc đua giảm phát thải carbon toàn cầu. Nhật Bản áp dụng thuế cho tất cả các nhiên liệu, trừ ngành nông lâm nghiệp, vận tải hàng không, đường sắt, hàng hải với thuế suất chỉ 3 USD/tấn CO2.
4. Chính sách thuế carbon tại Việt Nam
Việt Nam đang tích cực chủ động nghiên cứu hệ thống thu thuế carbon của các quốc gia trên thế giới, khuyến nghị một số nội dung cần chú trọng triển khai khi xây dựng thuế carbon phù hợp với điều kiện hiện có của quốc gia.
Giải pháp xây dựng hệ thống thu thuế carbon
Theo chuyên gia, để thuế carbon phát huy hết vai trò khi triển khai tại Việt Nam thì cần phải chú ý đến các nội dung sau:
- Cơ sở tính thuế carbon phải được thiết kế phù hợp.
- Điều tiết vào khâu đầu tiên đưa nhiên liệu hóa thạch vào thị trường.
- Thuế suất thuế carbon phải đảm bảo có sự cân bằng giữa giá carbon đủ cao để giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch và tạo điều kiện đầu tư các phương án carbon thấp. Đồng thời hạn chế các tác động lớn lên sự phát triển kinh tế.
- Ưu đãi thuế carbon giảm thiểu tác động lũy thoái của thuế lên các đối tượng dễ bị “tổn thương” khi thuế carbon được áp dụng.
- Cần bổ sung quy định về việc tách bạch riêng thuế carbon và quy định rõ mục đích sử dụng tiền thuế carbon là cho lĩnh vực bảo vệ môi trường.
- Việc tích hợp thuế carbon vào thuế bảo vệ môi trường được xem là phương án khả thi đang được cân nhắc.
Doanh nghiệp chủ động với phương án phù hợp nhất
Các doanh nghiệp đang bước vào giai đoạn nước rút để sản xuất, giảm phát thải carbon hoặc thực hiện các giao dịch trao đổi tín chỉ carbon. Thậm chí vấp phải các rào cản tại những thị trường xuất khẩu.
Do đó, các doanh nghiệp cần sớm có các giải pháp chuyển đổi xanh để ứng phó với việc đánh thuế. Việc chuyển đổi xanh trong sản xuất nên tập trung vào giảm phát thải trong quá trình tiêu thụ nhiên liệu ở khâu sản xuất.
Chuyển đổi từ nguyên liệu hóa thạch sang sinh khối
Phương pháp chuyển đổi từ nguồn nguyên liệu hóa thạch sang sinh khối như vỏ trấu, củi, rác thải công nghiệp… là xu hướng của thị trường hiện nay phù hợp với điều kiện tại Việt Nam. Tuy nhiên, đây là con đường dài, đòi hỏi nguồn lực về tài chính cũng như sự chủ động của doanh nghiệp rất lớn, nhất là khi mà các quy định giảm phát thải carbon vẫn còn mới.
Thuận Hải đang thực hiện bước chuyển đổi xanh dài hạn thông qua việc sử dụng nguồn nguyên liệu sinh khối giải quyết bài toán năng lượng sạch, tối ưu chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất. Cụ thể hơn, với hơn 10 nhà máy cung ứng nguyên liệu biomass, Thuận Hải đã mang đến nguồn nguyên liệu thân thiện với môi trường, giá thành phù hợp với thị trường trong và ngoài nước.
5. Kết luận
Như vậy, thuế carbon là một công cụ kinh tế hiệu quả trong việc thúc đẩy giảm phát thải khí nhà kính, ngăn chặn tình trạng nóng lên của Trái đất và biến đổi khí hậu trên toàn cầu. Tuy nhiên, việc áp dụng thuế carbon vào thực tiễn cần được phối hợp hiệu quả giữa nhà nước và các tổ chức, doanh nghiệp.
Các doanh nghiệp cần có kế hoạch cụ thể cho các bước chuyển đổi nguồn năng lượng hợp lý nhằm thích ứng với thị trường, các yêu cầu thuế carbon, cũng như thuận lợi trong định hướng chuyển đổi xanh góp phần thúc đẩy tăng trưởng bền vững và dài hạn.